Skarbnica wiedzy na twojej półce

image 001Niemal w każdym polskim domu znaleźć można przynajmniej jeden słownik autorstwa Władysława Kopalińskiego. Nie wszyscy zdają sobie sprawę, że jest to tak naprawdę pseudonim literacki. Słynny leksykograf przyszedł na świat 14 listopada 1907 roku w zasymilowanej rodzinie żydowskiej jako Jan Sterling (później używał nazwiska Jan Stefczyk).

Jako młody chłopak pomagał swojemu ojcu w pracy w drukarni. W latach 1945-49 był dyrektorem programów artystycznych Polskiego Radia i miał przed sobą ambitne zadanie dotarcia do ludzi z ciekawym programem kulturalnym w wyniszczonym wojną kraju. Następnie pełnił funkcję redaktora naczelnego, a później prezesa, Spółdzielni Wydawniczej „Czytelnik”. To za jego kadencji w „Czytelniku” ukazała się trzytomowa „Historia filozofii” Władysława Tatarkiewicza.

Jednak najbardziej kojarzymy Kopalińskiego ze sztuką leksykografii. Badacz jest autorem powszechnie cenionych i wielokrotnie wznawianych słowników, między innymi takich jak „Słownik mitów i tradycji kultury”, „Słownik symboli”, „Słownik wydarzeń, pojęć i legend XX wieku”. Wydania te cechuje olbrzymia erudycja autora, bogactwo cytatów oraz przywoływanie wielorakich kontekstów z uwzględnieniem najważniejszych dzieł kultury. Podczas promocji 25-ego wydania „Słownika wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych” Andrzej Szczypiorski powiedział o Kopalińskim, że „przywracał słowom ich prawowite znaczenie i utraconą godność. Przywracał wartość”. Za całokształt swojej pracy Kopaliński otrzymał Nagrodę Edytorską Polskiego PEN Clubu. 5 października 2022 r. mija 15 rocznica jego śmierci. Przeżył 99 lat, zmarł na ponad miesiąc przed swoimi setnymi urodzinami. Spoczywa na warszawskich Powązkach.