Białoszewski – człowiek prywatny

Ciekawiło go wszystko, co jest kalekie, śmieszące, nieporadne, nie mieszczące się w normach. Pisał o rupieciach, zdezelowanych sprzętach, odpustowych pamiątkach, zapomnianych kapliczkach. Podnosił na piedestał to, co małe, zapomniane, niepotrzebne. Miron Białoszewski był poetą osobnym i bardzo oryginalnym, nie sposób pomylić go z jakimkolwiek inny twórcą.

Poezję Białoszewskiego cechuje nowatorstwo, niekonwencjonalne podejście do tematu i językowego tworzywa. Wiersze poety, niełatwe w odbiorze, wniosły do literatury polskiej wyjątkowy sposób poetyckiego obrazowania i zainteresowanie peryferyjnymi zjawiskami kultury i życia. Twórczość Białoszewskiego jest określana jako poezja lingwistyczna, w której poeta dążył do spożytkowania mowy wykolejonej, zaburzonej nieporadnościami, bełkotliwej gadaniny, przejęzyczeń i słowotoku. Jego utwory to swoisty zapis codziennych wydarzeń, przesiąknięte są rozmowami, zasłyszanymi historyjkami, snami i dywagacjami.

Białoszewski najczęściej jest kojarzony z nietuzinkową poezją, tymczasem tworzył także ciekawą prozę. Można spotkać się z głosami badaczy, którzy uważają, że w dwudziestowiecznej literaturze polskiej jest co najmniej trzech niedocenianych prozaików – Kornel Filipowicz, Jan Józef Szczepański i właśnie Miron Białoszewski. Zaczynał od małych form o charakterze przyspieszonych notatek, dykteryjek, anegdot i noweli, by potem przejść do rozbudowanych kompozycji prozaiczno-narracyjnych („Pamiętnik z powstania warszawskiego”, „Zawał”).

W całym swoim życiu i pisarstwie Białoszewski wyrażał postawę „człowieka prywatnego”, pragnącego zachować niezależność i autentyczność na marginesie wielkiego świata. Możemy poznać bliżej jego osobę, czytając „Tajny dziennik”, który ukazał się nakładem wydawnictwa Znak. Powstał także film fabularny „Parę osób, mały czas”, opowiadający o przyjaźni Mirona Białoszewskiego z Jadwigą Stańczakową, w rolach głównych wystąpili Andrzej Hudziak i Krystyna Janda. Miasto Warszawa ustanowiło rok 2022 rokiem Mirona Białoszewskiego z okazji 100. rocznicy urodzin tego wyjątkowego i jedynego w swoim rodzaju pisarza.