Teatr – oglądaj, słuchaj, doświadczaj!

 „Być albo nie być – oto jest pytanie”. Niemal każdy student aktorstwa marzy, aby kiedyś stanąć na deskach teatru i zagrać Hamleta, który wypowiada te słynne słowa. Doświadczenie teatru – zarówno w życiu aktora, jak i widzów – jest czymś niezwykłym i niepowtarzalnym, niezależnie od tego, czy, tak jak w starożytnych przedstawieniach, służy naszemu katharsis, czy też prowadzi nas w krainę śmiechu. 27 marca obchodzimy Międzynarodowy Dzień Teatru.

Początki teatru w Polsce sięgają czasów średniowiecza. Najstarszym zachowanym zapisem przeznaczonym na potrzeby widowiska w języku polskim jest „Skarga umierającego” (XV w.). Również z tego okresu pochodzi fragment misterium „Lament świętokrzyski”.

Najstarszą istniejącą do dziś w Polsce instytucją teatralną jest Teatr Narodowy w Warszawie (dyrektor Jan Englert), założony w 1765 roku przez króla Stanisława Augusta Poniatowskiego (w 2025 roku Teatr będzie obchodził 260-lecie istnienia!). Wśród innych znanych polskich teatrów wymienić można między innymi: Narodowy Stary Teatr im. Heleny Modrzejewskiej w Krakowie (drugi najstarszy teatr w Polsce!), Teatr Wielki – Opera Narodowa w Warszawie, Teatr im. Juliusza Słowackiego w Krakowie, Teatr 6. Piętro (znajdujący się w Pałacu Kultury i Nauki w Warszawie), Teatr Muzyczny „Roma” w Warszawie, Teatr Ósmego Dnia w Poznaniu, Teatr Wybrzeże w Gdańsku, Polski Teatr Ludowy we Lwowie.

Najsłynniejsze polskie opery to bez wątpienia „Halka” (1858) oraz „Straszny dwór” (1865) autorstwa Stanisława Moniuszki. W XX wieku do historii przeszła inscenizacja „Dziadów” (1967) w reżyserii Kazimierza Dejmka z Gustawem Holoubkiem w roli głównej, która została zdjęta ze sceny przez władze PRL, co stało się punktem zapalnym wydarzeń Marca ’68. Z kolei w 1974 roku głośną uwspółcześnioną inscenizację „Balladyny” Słowackiego zrealizował Adam Hanuszkiewicz, która wywołała żywe dyskusje wśród miłośników teatru. Niesłabnącą popularnością po dziś dzień cieszy się musical „Metro” warszawskiego Studia Buffo, który w ubiegłym roku obchodził swoje 30-lecie. Wymienione przedstawienia to oczywiście zaledwie kropla w morzu znakomitych polskich spektakli teatralnych.

Współczesne środki przekazu pozwalają nam obcować ze sztuką teatralną również w domowym zaciszu. Teatr Polskiego Radia w 2025 roku będzie obchodził swoje 100-lecie! Nowe słuchowiska czekają na słuchaczy na antenie Programu 1 Polskiego Radia w czwartki i w niedziele tuż po godz. 21:00. Z kolei Teatr Telewizji zaprasza na spektakle telewizyjne w poniedziałki o 21:00. Wybrane spektakle można obejrzeć także na stronie: www.teatrtv.vod.tvp.pl

image 001